Τα Αγια Θεοφάνια του Σωτήρος Χριστού, μεγάλη εορτή της Ορθοδοξίας – ο Αγιασμός των Υδάτων, έθιμα, παράδοση με τη σημασία τους...
Φως εκ φωτός... Παιχνίδι του φακού ή μήπως το άνοιγμα της φωτεινής αυλαίας του ουρανού για τη σημερινή μεγάλη εορτή της Ορθοδοξίας... Αριστερά η γέφυρα του Κηφισού, δεξιά ο Σαρωνικός (φωτο Ελένη Μπίστικα, 2011).
Tης Eλενης Mπιστικα
Αγιαστούρα που τους χρειάζεται, των καλικαντζαραίων, όποιοι κι αν είναι αυτοί! Μ’ αυτή τη νότα επικαιρότητας θα γιορτάσουμε από τη στήλη, κι εφέτος, τα Θεοφάνια, ανατρέχοντας, όπως κάθε χρόνο, στα σοφά βιβλία του καθηγητού της Λαογραφίας, αείμνηστου Δημ. Σ. Λουκάτου, από τη σειρά «Λαογραφία - Παράδοση» των Εκδόσεων Φιλιππότη. Σε περίοπτη θέση στη βιβλιοθήκη περιμένουν ν’ αναζητήσουμε τα έθιμα και τις παραδόσεις της Ελλάδας, στην ύπαιθρο όπου ακόμα καλά βαστούν, αλλά και στις πόλεις που τα σχολιαρόπουλα βγαίνουν στις γειτονιές και λένε τα Κάλαντα για ν’ αβγατίσουν το χαρτζιλίκι τους, περικομμένο κι αυτό λόγω της κρίσης!
«Τρίτη γιορτή μέσα στο Δωδεκαήμερο είναι τα Θεοφάνια ή τα Φώτα» –γράφει ο Δημ. Σ. Λουκάτος στα «χριστουγεννιάτικα και των γιορτών»– που μαζί με την ημέρα τ’ «Αγιασμού» και του Αϊ-Γιάννη δίνουν το τριήμερο της γιορτής των νερών. Ο Αγιασμός, έτσι μάλιστα όπως γίνεται με απότομο εξακοντισμό του Τιμίου Σταυρού από τους παπάδες, που βουτούν χλοερές πρασινάδες και άνθη μέσα στο ευλογημένο νερό, είναι μια πράξη καθαρμού, που πάει ν’ αποδιώξει από τη φύση κάθε δαιμονικό ή κάθε αντίπαλο στοιχείο του χειμώνα, τώρα που πλησιάζει η άνοιξη και μεγαλώνει η ημέρα. Το ξημέρωμα του Αγιασμού (χθες, 5 Ιανουαρίου, μέρα που λένε τα κάλαντα τα παιδιά στα σπίτια, όσα τα ξέρουν, κι ευτυχώς στο Google αναγράφονται πέντε παραλλαγές για τα κάλαντα των Φώτων!) στις εκκλησιές γίνεται σχεδόν νυχτερινή ακολουθία κι ύστερα, από το χάραμα –γράφει ο Δημ. Σ. Λουκάτος– γυρίζουν οι παπάδες με το πετραχήλι και με την καλλιτεχνική αγιαστήρα στα σπίτια και στα μαγαζιά της ενορίας τους ψάλλοντας το «εν Ιορδάνη βαπτιζομένου Σου, Κύριε»! Παρένθεση: στην Αθήνα έχει προ πολλού εκλείψει το ωραίο αυτό έθιμο, ίσως γιατί πολλά μαγαζιά είναι κλειστά κι έρημα, αλλά και σε πολλά σπίτια είναι κλειστές οι πόρτες και οι καρδιές...
Εμείς, εδώ στο γραφείο τα είπαμε τα Κάλαντα, για να εξορίσουμε... τα παγανά, τις πονηρές ειδήσεις από τα γραπτά μας... «Σήμερον τα Φώτα και ο Φωτισμός / η χαρά μεγάλη κι ο αγιασμός, / κάτω στον Ιορδάνη τον ποταμό / κάθεται η κυρά μας η Παναγιά. / Οργανο βαστάει, κερί κρατεί και τον Αϊ-Γιάννη παρακαλεί. / Αϊ-Γιάννη αφέντη και Βαπτιστή βάπτισε κι εμένα Θεού παιδί...» Και του χρόνου και εις Ετη Πολλά, και του «Σημειωματαρίου» που, αισίως, μπήκε στα 27 χρόνια, και της Κυράς μας της «Καθημερινής». Κατηφορίζοντας για τις γραμμές αυτές, παραμονή των Φώτων, ο ουρανός πάνω από τον Κηφισό ήταν ένα θέαμα αλησμόνητο, ένας φωτεινός θόλος με μια λάμψη, σαν αστραπή, στη θέση του ήλιου πίσω από τα ανάλαφρα σύννεφα! Η Αττική έχει τον τρόπο της να γιορτάζει στις μεγάλες γιορτές, κι αυτός ο καλός μας ο καιρός, μέσα στη βαρυχειμωνιά, στους αποκλεισμένους δρόμους, στις πλημμύρες του άλλου κόσμου, ανοίγει ένα παράθυρο στην αισιοδοξία. Στον τοίχο, αριστερά, στην οδό Πειραιώς, με μαύρα γράμματα το «Βασανίζομαι», η κραυγή με σπρέι και τρία αποσιωπητικά –που έγραψε στις Προ-Βολές η Σελάνα Βροντή– είναι ο αντίλογος.
Eκτύπωση | e-mail
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου